Zwartboek

Het personeelsbeleid van de gemeente Zevenaar deugt al jaren niet.
Op verzoek publiceer ik hier de notitie die Frank Jansen (ex-ambtenaar van de gemeente Zevenaar) heeft opgesteld over het personeelsbeleid bij de gemeente Zevenaar. Hij heeft deze notitie in januari 2010 aangeboden aan de gemeenteraad. Die heeft er niets meegedaan.

Personeelsbeleid was beneden de maat en is nog steeds beneden de maat.
Ondanks allerlei hardnekkige ontkenningen dat er iets mis was bij de gemeente Zevenaar (*) hebben alle afdelingshoofden een paar maanden later in een gezamenlijke brief hun vertrouwen in gemeentesecretaris Adrie Van Kessel opgezegd. Een kopie van deze brief is aan het slot van de notitie toegevoegd. Feitelijk is de situatie niet veranderd.

Functioneren gemeente Zevenaar op het terrein van Personeel en Organisatie.

Inleiding.
In de tweede helft van 2008 is er de nodige commotie ontstaan over de interne gang van zaken binnen de gemeente Zevenaar. Aanleiding hiervoor waren de exorbitant hoge kos-ten voor inhuur van extern personeel, het vertrek van veel ervaren medewerkers, het ho-ge aantal niet ingevulde vacatures, het nauwelijks openstellen van vacatures en ten slotte een aanzienlijk aantal gerechtelijke procedures.

Het tekort aan personeel is nijpend en het is zeer opvallend dat de vergelijkbare ge-meenten uit de regio hiermee nauwelijks te maken hebben. In een ingezonden brief ge-plaatst in de Gelderlander van 13 juni 2008 heb ik gereageerd op deze situatie.

De belangrijkste conclusies uit deze reactie waren:

• Met de indiensttreding van de nieuwe gemeentesecretaris en het hoofd P&O medio 2002 is er binnen de organisatie een andere wind gaan waaien. Er is een afreken-cultuur gecreëerd, er heerst een verstikkende en intimiderende sfeer binnen het ge-meentehuis. Angst regeert en er wordt nauwelijks nog gelachen. Er is langzamerhand sprake van een onwerkbare situatie. Bij het “afrekenen” gaat het niet om prestaties of kwaliteit maar of men zich kan schikken in het regiem en de “grillen” van de gemeen-tesecretaris. Als gevolg hiervan zijn medewerkers op een zijspoor geparkeerd, medewerkers uit hun functie gezet, is medewerkers te kennen gegeven dat zij beter kunnen vertrekken, zitten medewerkers langdurig ziek thuis en zijn medewerkers met dubieuze motieven ontslagen. Hierbij worden list en bedrog niet geschuwd. Deze kwesties, het optreden van de gemeentesecretaris, de sfeer van angst en intimidatie en de vele ingehuurde medewerkers hebben ertoe geleid dat veel ambtenaren hun heil el-ders hebben gezocht. Dat is de reden van het grote aantal vacatures.
• De werkelijke kosten voor het inhuren van extern personeel zijn veel hoger dan het in het artikel genoemde bedrag van ca. € 2.000.000,-. Veel van dergelijke kosten wor-den rechtstreeks op projecten geboekt of op andere wijze verantwoord. Het zou mij niet verbazen als de werkelijke inhuurkosten meer dan 2 maal zo hoog uitvallen

Nu ruim een half jaar later blijkt dat de conclusies op waarheid berusten.
De gemeenteraad heeft, in tegenstelling tot het college van B&W in de afgelopen jaren zijn verantwoording genomen en heeft ingegrepen. Het college heeft in de persoon van de burgemeester, tevens portefeuillehouder Personeel en Organisatie, veel te lang en tot het laatst toe deze problemen ontkend. Uit een interview met de Gelderlander (geplaatst op 29-11-2008) zou kunnen blijken dat ook hij eindelijk om is en blij is met het ingrijpen van de gemeenteraad.

Enkele weken later wordt duidelijk dat zijn woorden niet zoveel waarde hebben gehad. Uit de nieuwjaarstoespraak blijkt dat de ernst van de situatie nog steeds niet tot hem doorgedrongen is. De burgemeester bagatelliseert de kwestie door geen woord te wijden aan deze situatie. Sterker nog hij spreekt over een goed functionerende organisatie die heel goed op de centen let.

Op grond van het vorenstaande en op grond van alle publicaties uit de Gelderlander waarin wordt gesproken over deze problematiek en de mogelijke oplossingen heb ik gemeend een bijdrage te moeten leveren aan deze discussie.

Omdat er veel meer speelt dan uit de publicaties naar voren komt, doe ik dat in de vorm van deze notitie. De inhoud is gebaseerd op de ervaringen en dossiers van onderge-tekende en van oud-collega’s waarvan velen nog steeds werkzaam zijn op het gemeente-huis. Unaniem maken deze ambtenaren zich zorgen over de situatie binnen het gemeen-tehuis. De ernst van deze problematiek moet dan ook zeker niet worden onderschat.

Probleemstelling.
Uit onafhankelijk onderzoek is gebleken dat de heer van Kessel als algemeen directeur en gemeentesecretaris tekort schiet op het gebied van communicatie, invoelingsvermogen, stellen van prioriteiten en het inzetten van zijn energie.

De burgemeester wijdt de problematiek aan het feit dat de gemeentesecretaris in 2005 algemeen directeur werd. Hij kwam boven mensen te staan die eerst zijn gelijken waren. Het managementteam (MT) functioneerde niet meer. Uit het (on)vrijwillige vertrek van de drie mededirecteuren zou de conclusie kunnen worden getrokken dat bij hen de oor-zaak van het niet functioneren van het MT zou liggen. Niets is minder waar. Uit deze noti-tie zal blijken dat de huidige algemeen directeur de oorzaak van alle ellende is.

De vier ontslagzaken.
Gesproken is over een viertal ontslagzaken, welke tot lange gerechtelijke procedures hebben geleid. Deze kwesties geven een goede inkijk op de wijze waarop de algemeen directeur en hoofd P&O omgaan met het begrip “goed werkgeverschap”.  Bij alle vier za-ken is het opmerkelijk dat de feitelijke “ongeschiktheid in de uitoefening van de functie” buiten het gemeentelijk functionering- en beoordelingbeleid om is uitgesproken. Dat daarna nog enige tijd wordt genomen om een dossier te vormen en een periode met een beoordeling af te sluiten is uitsluitend bedoeld om e.e.a. juridisch dicht te timmeren. In deze kwesties zijn opmerkelijke parallellen waar te nemen. Het voert te ver om inhoude-lijk op alle zaken in te gaan. In het feitenoverzicht wordt alleen aandacht besteed aan gemaakte afspraken, uitgangspunten, besluiten en procedurele gronden.

 Kwestie Frank Jansen.

• in dienst vanaf 1 november 1980;
• vanaf de invoering van het functionering- en beoordelingsbeleid (1996) louter posi-tieve beoordelingen. Nooit kritische signalen of opmerkingen omtrent het functione-ren afgegeven;
• Telengyrapport: constateert een onderbezetting van 50% op de cluster I&A. De gesig-naleerde knelpunten in het Telengyrapport betreffen aspecten op strategisch en tac-tisch niveau. Dit is de verantwoordelijkheid van het management. Het rapport signa-leert verder “een eigen ICT-koers varen van sectordirecteuren” tegen alle afspraken en procedures in;
• naar aanleiding van de bevindingen rond dit externe rapport kort voor vertrek van de gemeentesecretaris, de heer Winkelman, met betrokkene loopbaanafspraken ge-maakt:
  – één maand na het vertrek van Winkelman door de nieuwe gemeentesecretaris van mijn functie gehaald. De heer van Kessel liet weten:
  – het functioneren van ondergetekende al jaren ter discussie stond en genomen               maatregelen geen soelaas hadden geboden (een aperte leugen);
  – geen boodschap te hebben aan de met Winkelman gemaakte afspraken;
  – ik mij onvoorwaardelijk diende te schikken in de plannen van het hoofd P&O;
  – anders ontslag op grond van reorganisatie boven mijn hoofd hing.

• vier maanden later werd ik ongeschikt verklaard voor de uitoefening van mijn functie;
• in een gesprek gehouden op 13 januari 2004 met burgemeester De Ruiter, portefeuil-lehouder P&O heeft hij verklaard:
  * geen kennis te hebben van de gemaakte afspraken tussen Jansen en de heer Winkel-man in april 2002;
  * dat het college van B en W van Zevenaar er altijd vanuit moet gaan dat de belang-rijkste adviseur (de gemeentesecretaris, de heer van Kessel) de waarheid spreekt.

Getuigenis heer Winkelman.
De voormalige gemeentesecretaris, Mr. H.J Winkelman heeft op 14 februari 2008 voor de Centrale raad van Beroep het volgende verklaard:

• Het MT wilde een nieuwe functie “manager informatievoorziening, automatisering en bedrijfsvoering” creëren. Reden hiervoor was een toenemende belangrijkheid en af-hankelijkheid van I&A voor de gemeentelijke organisatie.
• De met F. Jansen gevoerde informele gesprekken in die periode hadden betrekking op dit besluit van het MT.
• Het functioneren van F. Jansen in de functie “coördinator I&A” heeft, gedurende zijn gehele loopbaan, nooit ter discussie gestaan en was ook geen onderwerp van gesprek in deze informele gesprekken.
• Het creëren van de nieuwe functie stond los van het functioneren van F. Jansen.
• Met F. Jansen is afgesproken het komende halfjaar te benutten om in kaart te brengen hoe invulling moet worden gegeven aan de nieuw te vormen cluster informatievoor-ziening, automatisering en bedrijfsvoering en de nieuwe managersfunctie.
• Met F. Jansen is afgesproken dat hij zo spoedig mogelijk de opleiding leergang in-formatiekunde zou volgen dit om invulling te kunnen geven aan de beoogde zwaardere functie.
• Mocht blijken dat F. Jansen niet zou kunnen doorgroeien naar de managersfunctie dan moet gezien de onberispelijke staat van dienst van Jansen naar een voor alle par-tijen bevredigende oplossing worden gezocht.

De heer Winkelman heeft verder verklaard dat het vorenstaande:

• uitgebreid is besproken met het Managementteam, de nieuwe gemeentesecretaris, de heer Van Kessel, hoofd Personeel en Organisatie. Zij hebben allen ingestemd met de met verzoeker gemaakte afspraken;
• tenslotte is het College van B en W op dinsdag 23 april 2002 uitgebreid en volledig geïnformeerd over het vorenstaande. Het College van Ben W heeft in deze vergadering € 100.000,- beschikbaar gesteld voor de effectuering van de gemaakte afspraken.
• hij met verbazing heeft kennisgenomen van de kort na zijn vertrek opgestelde nul-meting over het functioneren van de heer Jansen. De heer Winkelman stelt dat het opstellen van deze nulmeting in strijd is met de gemaakte afspraken. Hij herkent zich niet in de inhoud en distantieert zich dan ook van de nulmeting.

In deze hoorzitting is de heer Winkelman op geen enkel punt weersproken.

Conclusie t.a.v. kwestie Frank Jansen.

Uit het B en W-advies d.d. 18-4-2002 blijkt dat de burgemeester en tevens portefeuil-lehouder P&O wel degelijk op de hoogte was van de gemaakte afspraken. Hij was en is verantwoordelijk voor P&O en wist hoe de vork aan de steel zat.
De heer Winkelman heeft voorafgaand aan zijn getuigenis de burgemeester uitgebreid ge-informeerd. Ook toen heeft de burgemeester hem niet weersproken maar verder geen enkele actie ondernomen. Met deze kwestie is willens en wetens ook de heer Winkelman in verlegenheid gebracht. De heer Winkelman is ernstig geschoffeerd door de handelwijze van zijn opvolger, het hoofd P&O en de burgemeester.
Inmiddels zit ik al bijna één jaar zonder inkomen en heb ik een dreigende beslaglegging door de gemeente op mijn huis nog net weten af te wenden. Het verwerven van een nieu-we baan is met deze kwestie op mijn cv uitzichtloos.

De getuigenis van de heer Winkelman is voor mij dan ook reden om volledige rehabili-tatie en vergoeding van geleden schade te eisen. Ook deze kwestie zal wederom tot lang-durige juridische procedures leiden.

Kwestie oud-collega.

• in dienst vanaf 1 november 1975;
• vanaf invoering functionering- en beoordelingbeleid steeds een positieve beoordeling;
• op grond van een extern advies (rapport Bunt) inzake de “ontstroeving van de afdeling handhaving” het functioneren ter discussie gesteld. Overigens wordt het bestaan van dit externe rapport Bunt door de heer Van Kessel en B&W hardnekkig ontkend;
• in maart 2007 wordt door B&W besloten dat betrokkene definitief niet meer terug mag komen op zijn functie;
• in weerwil van dit besluit wordt hierover in de vervolggesprekken met betrokkene door de algemeen directeur met geen woord gerept. Sterker nog herhaaldelijk wordt gesteld dat hij terug kan keren op zijn functie;
• er wordt “mediation” afgesproken en de uitkomst van het mediationproject is dat er geen enkel beletsel is om hem terug te laten keren op zijn oude functie; van betrok-kene is wel geëist dat hij de helft van de kosten voor dit traject draagt;
• echter deze conclusie strookt niet met het B&W-besluit en vervolgens wordt betrok-kene tegen alle afspraken in toch belast met werkzaamheden die niet tot zijn functie behoren;
• hij maakt bezwaar en krijgt als gevolg van de ontstane situatie medische klachten;
• Enkele dagen later wordt op 6 december 2007 laat in de middag een brief bezorgd waarin staat dat hij op 6 december om 13.00 uur op het gemeentehuis moet verschij-nen. Niet verschijnen leidt tot ontslag wegens werkweigering. De brief was gedateerd op 5 december en direct telefonisch contact met de algemeen directeur mocht niet meer baten. Ruim een halfjaar na het B&W-besluit had Van Kessel de stok gevonden om hem het gemeentehuis uit te werken. Enkele dagen later wordt hij op slinkse wijze wegens werkweigering ontslagen.

Conclusie t.a.v. deze kwestie.

De algemeen directeur heeft zeer laakbaar gehandeld. Hij heeft het college misleid en heeft bewust een situatie gecreëerd om een breuk te forceren. Het college is op de hoogte van alle details, is op de hoogte van de misleiding maar heeft er blijkbaar voor gekozen de handelwijze van de algemeen directeur toe te dekken;
* de onafhankelijke  externe commissie Personele Kamer heeft betrokkene inmiddels driemaal in het gelijk gesteld. Even zo vaak heeft het college deze adviezen naast zich neergelegd;
* zelfs zijn WW-uitkering wordt in opdracht van de gemeente door juristen van Capra aangevochten.

Manipuleren dossiers.
Voor de CRvB heeft de heer Winkelman -onder ede- verklaard dat allerlei gesprekken met hoofd P&O, extern adviseur en het Managementteam over het Telengyrapport zijn gehouden. Van deze gesprekken heeft formele verslaglegging plaatsgevonden.

Deze verslagen zijn buiten het dossier gehouden. Ook zijn alle documenten over de besluitvorming van het MT en het college van B&W nooit boven tafel gekomen. Ook het cruciale B&W-advies van 18 april 2002 is pas twee jaar later, nadat ik uitdrukkelijk om het bestaan van een dergelijk advies heb gevraagd, aan het dossier toegevoegd. Herhaal-delijk heb ik het college verzocht deze documenten beschikbaar te stellen. Het college weigert tot op heden echter deze stukken aan mij ter hand te stellen omdat ze niet vallen onder het vereiste van openbaarheid als bedoeld in de Wet openbaarheid van bestuur (WOB). Dit argument is echter niet relevant.

Ik ben van mening dat genoemde stukken op grond van goed werkgeversschap aan mijn persoonsdossier moeten worden toegevoegd . Ook uit andere dossiers blijkt dat essen-tiële documenten buiten het dossier worden gehouden. Ook het rapport ”Bunt” wordt angstvallig verzwegen: “het rapport Bunt bestaat niet”.

Door manipulatie wordt de besluitvorming op een onaanvaardbare wijze beïnvloed. De noodzakelijke objectiviteit, integriteit, transparantie en zorgvuldigheid wordt hierdoor niet gewaarborgd. Door deze handelwijze wordt echter ook het college misleid omdat de besluitvorming uitsluitend wordt gebaseerd op een onvolledig dossier en de “gekleurde” beeldvorming door uw topmanagement. Uit de verschillende ontslagdossiers is afdoende gebleken dat het topmanagement in zijn advisering aan uw college herhaaldelijk een verkeerde voorstelling van zaken heeft gegeven en halve waarheden en pertinente onjuistheden heeft verkondigd.

Schrijnende situaties.
Met de indiensttreding van de nieuwe gemeentesecretaris Van Kessel en hoofd P&O In’t Hout medio 2002 is er binnen de organisatie een andere wind gaan waaien.

Sinds die tijd heerst er op het gemeentehuis een sfeer van angst en intimidatie. Dit blijkt uit tal van voorbeelden die zich in de praktijk hebben voorgedaan.

• Voormalig hoofd P&O (periode 1989-2001) werd niet gevrijwaard van de intimidatie van uw algemeen directeur. Betrokkene heeft t.b.v. de gerechtelijke procedure op mijn verzoek een schriftelijke verklaring omtrent mijn functioneren opgesteld. Hij was werkzaam bij het detacheringbureau TMOP. Ook de gemeente Zevenaar deed zaken met TMOP. Voor de algemeen directeur was deze verklaring aanleiding om de rayonmanager van TMOP op te laten draven. Het persoonsdossier van betrokkene kwam op tafel en TMOP werd gewezen op zijn (vermeende) tekortkomingen. De heer van Kessel heeft geëist dat TMOP hem tot de orde zou roepen anders zou verdere samenwerking tussen de gemeente Zevenaar en TMOP uitgesloten zijn. TMOP heeft gevolg gegeven aan dit dreigement. Dit heeft tot een vertrouwensbreuk tussen hem en zijn werkgever geleid en vervolgens tot het ontslag. Voor de goede orde de algemeen directeur kende het voormalig hoofd P&O niet persoonlijk.
• Tijdens mijn ontslagprocedure werd mijn oud-collega Mw. Van Seben (salarisadmi-nistrateur P&O) door de algemeen directeur zonder enige feitelijke aanleiding be-schuldigd van het verstrekken van informatie aan ondergetekende;
• in een werkoverleg van de afdeling Interne Zaken is de medewerkers verboden om zo-wel binnen als buiten het gemeentehuis contact met mij te onderhouden;
• minstens één lid van de ondernemingsraad is bij de algemeen directeur individueel op het matje geroepen. Zij was te kritisch en als zij niet in zou binden dan kon dat perso-nele consequenties voor haar hebben;
• één dag na de getuigenis van de voormalig gemeentesecretaris voor de Centrale Raad van Beroep verkondigde de algemeen directeur bij Interne Zaken luidt dat de heer Winkelman in het gemeentehuis nooit meer welkom was;
• directeur Middelen, de heer Weijens, is enkele maanden geleden via de achterdeur vertrokken. De situatie binnen de organisatie heeft hem zo beroerd dat hij niet eens in staat was op een normale wijze afscheid van zijn “eigen” mensen te kunnen nemen;
• medewerkers die ook nu nog een activiteit i.v.m. een jubileum of iets dergelijks mogen organiseren worden al op voorhand gewaarschuwd oud-collega’s met een “vlekje” niet uit te nodigen. Oud-collega R. van Seben mocht haar oud afdelingshoofd bij haar afscheid niet uitnodigen omdat hij een verklaring voor de rechtbank had opgesteld. Mw. Van Seben heeft dan ook afgezien van een afscheidsreceptie.

Dit zijn maar enkele voorbeelden van situaties die mij ter ore zijn gekomen. Ongetwijfeld is dit slechts het topje van de ijsberg.

Ook is vorig jaar de avondbode uit gemeentedienst vertrokken. Deze gedeeltelijk afge-keurde medewerker bleek net iets teveel bij te verdienen waardoor korting op de uitke-ring dreigde. Hij verzocht met instemming van zijn leidinggevende zijn contract iets aan te passen zodat hij niet boven een bepaalde financiële grens zou komen. P&O vond dat veel te lastig en weigerde medewerking. De betrokken medewerker zit nu thuis en de gemeente zit met extra kosten i.v.m. de vervanging door medewerkers van het cate-ringbedrijf.

Er is een duidelijk verband tussen de wijze waarop de algemeen directeur en hoofd P&O denken invulling te moeten geven aan hun functie, de sfeer en cultuur binnen het gemeentehuis, de leegloop onder ambtenaren en de alsmaar toenemende kosten voor inhuur derden.

Inhuur.
De in juni 2008 gerapporteerde kosten voor inhuur van ca.  € 2.000.0000,- waren enkele maanden later al opgelopen naar € 4.700.000,-. Met name de kosten voor inhuur van ICT-personeel loopt volledig uit de hand. Zevenaar heeft er blijkbaar voor gekozen om voor het merendeel van de taken rond ICT structureel externen in te huren. Dit is een gevaarlijke ontwikkeling. Doordat, na mijn vertrek, er binnen de organisatie niemand met specifieke kennis op dit terrein van ICT aanwezig is, kunnen de externen hun gang gaan. Ze huren zichzelf en medewerkers van gelieerde bedrijven in. Er is geen enkele con-trole op hun werkzaamheden, hun adviezen, de prijzen die ze voor de geleverde hardware en software in rekening brengen en last but not least hun declaraties. Wat de conse-quenties hiervan kunnen zijn hebben we kunnen zien bij de gemeenten Winterswijk en Duiven. In november 2008 waren er naast vier eigen ambtenaren, vier medewerkers ingehuurd die € 125,- of meer per uur kosten. Dit betekent een kostenpost van maar liefst € 5.000,- per dag. Zelfs voor twee systeembeheerders worden deze tarieven, die op jaarbasis de Balkenendenorm fors overschrijden, betaald. En dat voor organisatie die louter met standaardproducten werkt en waar in 2002 de cluster I&A uit vier “eigen” medewerkers bestond. Zevenaar is de grip op ICT volledig verloren. Mijn oude functie wordt nu al bijna zeven jaar door externe adviseurs ingevuld. Dat alleen heeft al ongeveer  € 1.000.000,- gekost.

De werkelijke kosten voor inhuur zullen ongetwijfeld nog hoger zijn. De gemeente laat gedurende het jaar allerlei rapporten en beleidsnota’s door externen opstellen die finan-cieel vaak op een andere wijze worden verantwoord.
Ook de exorbitant hoge kosten voor juridische ondersteuning in allerlei rechtspositionele kwesties (een kerntaak voor de afdeling Personeel en Organisatie) kunnen worden aange-merkt als kosten voor inhuur extern personeel. Door veel geld beschikbaar te stellen voor juridische ondersteuning worden de problematiek buiten het gemeentehuis ge-plaatst. Het lijkt erop dat de gemeente bewust kiest voor “juridisering” van deze kwes-ties.

Juridisering.
De burgemeester stelt dat langdurige juridische procedures een gevolg zijn van de juridisering van de maatschappij. Ook dit is een onjuiste voorstelling van zaken. De praktijk is dat als je niet ogenblikkelijk naar de pijpen van de algemeen directeur danst je carrière gewoon voorbij is. Alle middelen worden ingezet om een zo spoedig mogelijk vertrek te bewerkstelligen. De indruk wordt gewekt alsof alles in het werk wordt gesteld om een minnelijke regeling te treffen. Echter de praktijk is anders. Ondanks dat ik mij heb verzet tegen mijn ongeschiktheidverklaring en zeer veel moeite had met de wijze waarop de algemeen directeur en hoofd P&O dit hebben geënsceneerd heb ik de ge-meente allerlei mogelijkheden geboden (er waren twee vacatures en er waren zeker vier opties bij verschillende projecten) de kwestie in de minne te schikken. Deze informatie is nooit bij het college terechtgekomen en in de besluitvorming betrokken. Ondanks harde toezeggingen van de algemeen directeur heeft dit niet tot een oplossing geleid. In een der-gelijke situatie wordt je door deze algemene directeur als het ware “gecriminaliseerd”. Bij de afhandeling van dergelijke kwesties en het houden van gesprekken zijn alleen hoofd P&O, de algemeen directeur en de juristen van de gemeente betrokken. Verslagen worden suggestief opgesteld. Dossiers worden gemanipuleerd. Er wordt voortdurend de confrontatie gezocht. De bedoeling is gewoon je uit de tent te lokken er in ieder geval voor te zorgen dat je een slecht gevoel aan het gesprek overhoudt. Het enige doel is je volledig uit de organisatie te werken. Mijn zienswijze is door het college op geen enkele wijze in de besluitvorming is betrokken. De algemeen directeur heeft door list en bedrog mijn ontslag maar ook dat van anderen door het college van B&W laten effectueren.

Juridische kosten.
Ook het veelvuldig inschakelen van een gerenommeerd advocatenbureau Capra kost handenvol geld. In de pers is een bedrag genoemd van € 104.000,-. Dit is echter maar een gedeelte van de kosten van 2008. In de jaren 2006 en 2007 is een veelvoud van dit bedrag uitgegeven. Alleen al in mijn ontslagzaak is door Capra een beroepschrift met bijlagen van ruim 600 pagina’s opgesteld. Ook in de overige procedures treedt Capra op als huisjurist. De gemeente heeft zelfs voor een unicum gezorgd door in beroep te gaan tegen in door het UWV toegekende WW-uitkering. Uiteraard verzorgt Capra namens de gemeente dit beroep.

In een andere kwestie is aan een inmiddels ontslagen medewerker een sanctie op het salaris van ca. € 2.000,- opgelegd. Deze medewerker is ook naar de rechtbank gestapt. Ook in deze zaak worden de belangen behartigd door Capra. Capra hanteert een uurloon van ca. € 300,- per uur. Ook in deze kwestie zijn de kosten nu al, terwijl de zitting nog moet worden gehouden en een eventueel hoger beroep niet moet worden uitgesloten, vele malen hoger dan het te behalen resultaat.
Voor de volledigheid moet nog worden opgemerkt dat de door Capra verrichte werkzaamheden gewoon onder het takenpakket van de afdeling P&O vallen. In zeer uitzonderlijke situaties schakelen gemeenten juristen in. In Zevenaar wordt bij elk wissewasje een beroep gedaan op de externe expertise van dit bureau.

Slotconclusies.
Uit de dossiers van al deze kwesties blijkt dat in alle gevallen nagenoeg dezelfde strategie is gevolgd om een breuk te forceren. Het blijkt dus niet te gaan om incidenten maar er schuilt een strategie achter. Het topmanagement stelt met list en bedrog en door misleiding het functioneren van betrokken ambtenaren in een kwaad daglicht en stuurt bewust op eenzijdige breuken aan. De algemeen directeur en hoofd P&O hebben deze kwesties volledig naar zich toegetrokken en er heel veel tijd en energie ingestoken. Tijd en energie die beter benut had kunnen worden voor bijvoorbeeld het opstellen van de reeds lang toegezegde nieuwe nota Personeelsbeleid.  De handelwijze van uw topmanage-ment heeft elke mogelijke schikking in de verschillende kwesties al bij voorbaat kansloos gemaakt. Deze handelwijze is beleid geworden. Dat daarbij bewust mensen en gezinnen worden kapotgemaakt wordt op de koop toegenomen. Uit de verklaring van de heer Winkelman en uit de dossiers van betrokkenen blijkt dat uw college al jaren volledig op de hoogte is van de zeer laakbare en onfrisse praktijken van uw topmanagement. In beide kwesties heeft uw topmanagement bewust besluiten van het college genegeerd. Dit was bij u bekend en toch heeft dit niet tot actie van uw kant geleid. U hebt geen enkel zelfreinigend dan wel corrigerend vermogen getoond. Op voorhand hebt u deze zeer verwerpelijke handelwijze toegedekt.

Portefeuillehouder P&O heeft in al die jaren nooit zijn verantwoordelijkheid genomen. Op grond van de Algemene wet bestuursrecht dient het bestuursorgaan, bij de voorbe-reiding van het besluit de nodige kennis omtrent de relevante feiten en de af te wegen belangen te vergaren. Het bestuursorgaan dient op de hoogte te zijn van alle relevante omstandigheden, welke zouden kunnen leiden tot een wijziging van het standpunt van het bestuursorgaan. Uit dossiers blijkt dat dit niet is gebeurd.

Het college is dan ook volledig verantwoordelijk voor dit onaanvaardbare handelen. Op het terrein van personeel en organisatie is al jaren sprake van bestuurlijke onmacht en bestuurlijk falen. De beschreven kwesties geven een onthutsend beeld van uw orga-nisatie sinds het aantreden van de huidige gemeentesecretaris en hoofd P&O.

De vraag rijst of de wijze waarop uw topmanagement invulling heeft gegeven aan interne organisatie ook is toegepast op andere beleidsterreinen. Kan de gemeenteraad nog wel vertrouwen op de kwaliteit, de juistheid en volledigheid van de ambtelijke advisering. Of het binnen de organisatie ingezette verbetertraject voldoende soelaas biedt is dan ook maar zeer de vraag. Een dergelijk traject heeft alleen kans van slagen als er ook de intentie is de fouten uit het verleden te herstellen en betrokkenen de potentie hebben zich te verbeteren.

F.B.M. Jansen

Vervolgnotitie functioneren gemeente Zevenaar op het terrein van Personeel en Organisatie d.d. 1 juli 2009.

Inleiding.
Het verschijnen van de notitie “functioneren gemeente Zevenaar op het terrein van Personeel en Organisatie” eind januari 2009 heeft tot de nodige commotie geleid. Niet iedereen was even blij met de feiten en conclusies uit dit rapport. Burgemeester J. de Ruiter ontkende in alle toonaarden de beschreven problematiek en dreigde onderge-tekende dagenlang met juridische stappen. Echter aangezien ook De Ruiter niet om de feiten heen kon, bleef het bij loze kreten en loze dreigementen.

Nu een klein half jaar later blijkt dat ook de strekking van de notitie op waarheid berust. De algemeen directeur ontbrak het aan potentie om de gemeentelijke organisatie te lei-den en was ook niet in staat te verbeteren. Het is dan ook terecht dat alle 10 afdelings-hoofden het vertrouwen in Van Kessel hebben opgezegd en dat het college van B&W hem met onmiddellijke ingang de laan heeft uit gestuurd.

Het college was vanaf het in dienst treden van Adri van Kessel volledig op de hoogte van zijn zeer laakbare en onfrisse praktijken. De medewerkers van de Muziekschool werden hiermee al in 2002 geconfronteerd en kunnen dit bevestigen. In tal van situaties hebben Van Kessel en In ’t Hout bewust besluiten van het college genegeerd. Dit was bij B&W bekend en toch hebben zij tegen beter weten in beide personen volledig ten onrechte de hand boven het hoofd gehouden. Inmiddels hebben B&W uiteindelijk toch ingezien dat er binnen de gemeente Zevenaar geen toekomst is voor iemand die met leugens, bedrog en veel psychisch geweld zijn zin doordrukt.

De handelwijze en opstelling van de algemeen directeur heeft elke mogelijke schikking of oplossing in de verschillende ontslagkwesties onmogelijk gemaakt. Dat was bij De Ruiter als portefeuillehouder personeelszaken al jaren bekend en toch heeft hij nooit ingegre-pen. Ook heeft hij geen eind gemaakt aan de angstcultuur en intimidatie binnen het ge-meentehuis. Hij heeft alleen maar rekening gehouden met zijn eigen belangen en in de ontslagkwesties de deksel op de doofpot gehouden. Nu de gemeentesecretaris vertrokken is, profileert hij zich als de grote redder. Dat is ten onrechte want hij heeft de problemen zelfs verergerd door jarenlang niets te doen.

Op grond van het vorenstaande en op grond van de ontwikkelingen sinds de vorige notitie wil ik in het kort ingaan op een aantal aspecten betrekking hebbende op dit onderwerp. Daarnaast wil ik van de gelegenheid gebruik maken om aandacht te vragen voor de “mo-gelijke” risico’s die de gemeente Zevenaar loopt door de wijze waarop de binnengemeen-telijke bedrijfsvoering is ingericht.

Onlangs werd de regio opgeschrikt door een tweetal grote fraudezaken bij de gemeenten Duiven en Winterswijk. Sinds enkele weken heeft ook de kwestie “Krielen” in Nijmegen de nodige media aandacht opgeëist. En ook landelijk komen er steeds meer van zulke affaires aan het licht.

Men moet zich afvragen of er binnen de organisatie van de gemeente Zevenaar wel alles aan gedaan wordt om fraude en corruptie tegen te gaan. Mij bereiken signalen uit het gemeentehuis dat het voorkomen van dergelijke situaties geen issue is. De recente aan-passingen in de organisatiestructuur versterken dit beeld.

Onjuiste informatie door burgemeester J. de Ruiter.
In de raadsvergadering van 28 januari 2009 heeft burgemeester J. de Ruiter verklaard dat hij persoonlijk nog een poging heeft gedaan om tot een minnelijke regeling met Jan-sen te komen maar dat dit niet tot een resultaat heeft geleid. Dit is niet juist. Integendeel, hij heeft nooit enig initiatief genomen. Na bijna 25 jaar werd het ontslagbesluit door het college van B&W genomen zonder hoor en wederhoor. Ondergetekende was zelfs niet op de hoogte van het ambtelijk voornemen om op ontslag aan te sturen.

Verder heeft burgemeester J. de Ruiter in de raadsvergadering van 19 november 2008 ten aanzien van de vier ontslagkwesties verklaard dat één kwestie is opgelost en één kwestie zich in een afrondende fase zou bevinden. Ook deze informatie is onjuist. Alle vier kwesties lopen nog en bij alle kwesties treedt advocatenkantoor Capra namens de gemeente als gemachtigde op, met alle financiële consequenties van dien.

Manipuleren dossiers.
In de vorige notitie is melding gemaakt van het feit dat belangrijke en relevante docu-menten buiten persoonsdossiers worden gehouden.

Herhaaldelijk is het college verzocht deze documenten beschikbaar te stellen. Het college weigert tot op heden echter deze stukken te overleggen omdat ze niet zouden vallen on-der het vereiste van openbaarheid als bedoeld in de Wet openbaarheid van bestuur (Wob). Genoemde stukken zouden op grond van goed werkgeversschap aan de persoons-dossiers moeten worden toegevoegd. Ook uit andere kwesties blijkt dat essentiële docu-menten buiten het dossier worden gehouden. Denkt u maar aan het rapport Bunt dat een mentaliteit uitademt die absoluut ontoelaatbaar is vanwege ethische en menselijke rede-nen.

Door manipulatie van dossiers (er wordt zelfs met dossiers geknoeid) is de besluitvor-ming op een onaanvaardbare wijze beïnvloed. De noodzakelijke objectiviteit, integriteit, transparantie en zorgvuldigheid zijn hierdoor buiten spel gezet. Met het vertrek van de algemeen directeur had het in de rede gelegen deze pijndossiers eens nader onder de loep te nemen en de ontbrekende documenten aan de dossiers toe te voegen. Dit is niet ge-beurd en ook nu nog stelt de gemeente alles in het werk om deze documenten onder tafel te houden en geknoei met persoonsdossiers te verbergen. De beerput blijft gesloten en belangrijke informatie wordt weggemoffeld. Daar zorgt De Ruiter wel voor. Zelfs bij de hoorzittingen van de interne gemeentelijke bezwarencommissie worden dure advocaten ingeschakeld om procedurele barricades op te werpen ter voorkoming van het openbaar maken van documenten.

De alsmaar stijgende juridische kosten.
Het veelvuldig inschakelen van het gerenommeerde advocatenbureau Capra kost handen-vol geld. De gemeente houdt nog steeds vol dat de kosten eind 2008 niet meer bedroegen dan € 104.000,-. In de jaren 2006 t/m 2009 is een veelvoud van dit bedrag uitgegeven. Capra houdt zich ook nu nog bezig met alle vier ontslagkwesties en binnenkort zal de kwestie Van Kessel daar ongetwijfeld nog bijkomen Verschillende bronnen in het ge-meentehuis noemen een kostenpost oplopend tot één miljoen euro.

Om aan deze discussie een einde te maken lijkt het gewenst een gespecificeerd overzicht over deze periode aan de gemeenteraad te overleggen.

Fraude bij gemeenten geen incidenten.
Onlangs werd de regio opgeschrikt door een tweetal grote fraudezaken bij de gemeenten Duiven en Winterswijk. Uit de details van de kwesties in Winterswijk en Duiven blijkt, dat het om honderden afzonderlijke voorvallen gaat over een periode van 4 tot 5 jaar. Geraffineerd wordt misbruik gemaakt van eigen bevoegdheden, misleiding en de moge-lijkheden die de moderne informatie- en communicatiemiddelen bieden. Doordat het zo eenvoudig ging, werden in beide kwesties de verduisterde bedragen in de loop van de periode steeds hoger. Opmerkelijk is verder dat in beide gemeenten geen alarmbellen gingen rinkelen. Op geen enkel moment werden de achterovergedrukte gelden (in Duiven ca. € 300.000,- en in Winterswijk € 2.700.000,-) gemist. Uiteindelijk liepen de beide fraudeurs door gemakzucht en “eigen” slordigheid tegen de lamp. Beide kwesties geven echter te denken. Het toezicht en de controle is ernstig tekortgeschoten. De leidinggeven-den, de directeuren en de bestuurders blijven echter zitten en de burger betaalt uiteraard de rekening.

In mijn functie als coördinator I&A ben ik binnen de gemeente Zevenaar ook gestuit op laakbare handelwijzen.

Op enig moment werd ik door medewerkers van systeembeheer gewaarschuwd dat een interim-manager de door I&A aangevraagde offertes onderschepte en vervolgens met deze kennis door zijn bedrijf een uiteraard iets lagere offerte liet uitbrengen. Ook tracht-te de betreffende interim-manager ICT-werkzaamheden die door een concurrerend be-drijf naar behoren werden uitgevoerd door zijn firma te laten overnemen. Bovendien werden voor de tijdelijke inschakeling van systeembeheerders veel te dure inhuurmede-werkers van dit bedrijf naar voren geschoven.

Ook werd door de interim een “eigen” medewerker van een project gehaald. Ook deze medewerker werd vervangen door wederom een ingehuurde medewerker van het des-betreffende bedrijf. De eigen medewerker, die elke ontplooiings- en doorgroeimogelijk-heid werd ontnomen, is dan ook korte tijd later bij de gemeente vertrokken.

Deze kwalijke praktijken zijn door ondergetekende direct gemeld bij mevrouw S. in ’t Hout, afdelingshoofd Personeel en Organisatie. Deze handelwijze was in strijd met het door de gemeente vastgestelde “inhuurbeleid” waarvoor het hoofd P&O verantwoordelijk was. Vervolgens is deze kwestie bij de algemeen directeur aangekaart. Ik werd echter weggehoond en nog geen maand later door de algemeen directeur van mijn taken ont-heven.

Een 2^e geval betrof het realiseren van één gezamenlijk communicatienetwerk bij de samenvoeging van de gemeenten Zevenaar en Angerlo. Tegen alle afspraken in, stuurde een ingehuurde adviseur van wederom hetzelfde adviesbureau aan op een technisch on-haalbare en zeer riskante “draadloze” oplossing. Deze klus moest uiteraard uitgevoerd worden door een dochteronderneming van het bedrijf van de adviseur. De adviseur be-weerde dat een offerte van KPN veel hoger uitviel. Later bleek dat bij KPN helemaal geen offerte was opgevraagd. Ook dit leidde weer tot een frictie tussen de “eigen” medewer-kers en hun “ingehuurde” leidinggevende. Toenmalig directeur Middelen, F. Weijens, heeft vervolgens hoogstpersoonlijk een streep gehaald door deze ongewenste, laakbare en zeer riskante handelwijze van deze adviseur.

Ook bij de overige medewerkers van I&A wekte dit veel wrevel en ongenoegen. De eigen medewerkers werden door de leidinggevenden niet serieus genomen. Dit leidde uitein-delijk tot het vertrek van verschillende medewerkers op de betreffende afdeling.

In een verweerschrift van 23 november 2005 heb ik het college van burgemeester en wethouders van Zevenaar gedetailleerd over de eerste kwestie geïnformeerd. Ook dit leidde tot geen enkele actie. De betreffende interim-managers verrichten nog steeds werkzaamheden voor de gemeente Zevenaar. Hun bedrijf heeft sinds die tijd meer dan één miljoen euro omzet kunnen draaien.

Toenemende risico’s bij de gemeente Zevenaar.
In de praktijk blijkt dat het zeer lastig is om fraude en corruptie volledig uit te sluiten. Naar aanleiding van de fraude in Duiven was de gemeente Zevenaar er als de kippen bij om te melden dat Zevenaar de procedures op orde had. Fraude werd nagenoeg uitge-sloten.

Bronnen binnen gemeente melden echter de volgende ontwikkelingen:

• de verantwoordingsdiscipline door budgethouders is de laatste tijd behoorlijk afgeno-men;
• kosten voor inhuur worden weliswaar beter bewaakt maar ingehuurde medewerkers maken veelvuldig teveel uren en de discipline rond het “klokken” door ingehuurde en dus dure medewerkers is helemaal weg;
• de uitgaven voor Zevenaar-Oost worden door ingehuurde medewerkers in een eigen boekhoudsysteem buiten het gemeentehuis bijgehouden. De broodnodige controleme-chanismen uit het gemeentelijke financiële systeem worden niet toegepast. Let wel het gaat om miljoenen die worden geïnvesteerd. Dit is een zeer ongewenste en risico-volle situatie.
• uiteraard geeft ook het hoge aantal ingehuurde krachten, vaak ook nog op sleutelpo-stities, een verhoogd risico;
• ook het wegstrepen van de functie directeur financiën uit de organisatie leidt tot toe-nemende risico’s. Met name deze functionaris beschikte over een helicopter-view voor wat betreft alle financiële en economische aspecten binnen en buiten de lokale over-heid. Deze persoon voerde de regie en was in staat gemeentebrede richtlijnen en pro-cedures op te stellen en in te voeren. Nu financiën niet meer wordt vertegenwoordigd in het MT zal dit in de praktijk een stuk lastiger worden.

Inhuur.
Dit keer speciale aandacht voor Zevenaar-Oost. De ontwikkelingen in Zevenaar-Oost baren de nodige zorgen. Door ambtenaren op het gemeentehuis wordt:

• met verbazing en afgrijzen  aangekeken tegen het uitgavenpatroon (in soort en hoog-te) t.b.v. de bouwplannen door met name ingehuurde medewerkers;
• de kosten voor allerlei extra’s reizen de pan uit. Een ingehuurde projectleider die een ingehuurde secretaresse op een secretaressedag een kadobon van 100 euro geeft en deze vervolgens bij de gemeente declareert. Iedereen spreekt er schande van maar niemand durft er iets van te zeggen.

De projectleider Zevenaar-Oost is inmiddels ook al weer vijf jaar ingehuurd. Het uurloon voor de projectleider schijnt € 180,- per uur (incl. BTW) te bedragen. Ook als er geen meter grond wordt verkocht: de teller loopt gewoon door. De kosten voor deze functie bedragen op jaarbasis circa. € 350.000,- . Dit is 2 maal de Balkenendenorm. Uit krantenartikelen blijkt dat de projectleider Zevenaar-Oost zich ook heeft opgeworpen als projectleider “Kulturhus Babberich” en projectleider “Huis Sevenaer”. Van deze kosten-post ad  € 350.000,- euro per jaar is de gemeente dan ook nog lang niet af.

Ondergetekende is in 1980 bij de gemeente Zevenaar in dienst gekomen als administra-teur grondbedrijf. Als geen ander weet ik dan ook dat Zevenaar heel veel voorzieningen te danken heeft aan de miljoenenwinsten (tientallen) op het grondbedrijf. Tot 2004 wer-den alle plannen altijd en met veel succes door “eigen” mensen op een zeer kostenbewus-te wijze gerealiseerd. Het lijkt er nu op dat mogelijke positieve exploitatieresultaten op Zevenaar-Oost in de zakken van derden verdwijnen.

Zevenaar heeft er blijkbaar bewust voor gekozen om voor het merendeel van de taken rond ICT (inmiddels al ruim 7 jaar) en voor het projectleiderschap voor de grote infra-structurele werken (inmiddels al 5 jaar) externen in te huren. Dit is een gevaarlijke ont-wikkeling. Doordat er binnen de organisatie in de loop van de tijd alle specifieke materie-kennis op deze terreinen verdwijnt, kunnen de externen hun gang gaan. Ze huren zichzelf en medewerkers van gelieerde bedrijven in. Er is geen enkele controle op hun werkzaam-heden, hun adviezen, de prijzen die ze voor de geleverde diensten in rekening brengen en last but not least hun declaraties.

Tenslotte.
Uit het vorenstaande blijkt dat burgemeester J. de Ruiter het niet zo nauw neemt met de waarheid. In tal van gevallen is de gemeenteraad onzorgvuldig, onjuist en onvolledig ge-informeerd. Verder lijkt het college van B&W het verband tussen het handelen van de al-gemeen directeur en het hoofd P&O en de vier ontslagzaken te ontkennen. Hardnekkig wordt vastgehouden aan de juistheid van alle besluiten in deze kwesties.

Ten aanzien van het voorkomen van fraude blijkt uit de beschreven kwesties dat integri-teit binnen het gemeentehuis van Zevenaar geen issue is. B&W hebben met dit laakbare handelen kennelijk geen moeite, maar zijn hier wel verantwoordelijk voor. Het topmana-gement laat deze vorm van fraude toe en het college van burgemeester en wethouders treedt daar niet tegen op. Het geeft opnieuw een onthutsend beeld van het disfunctio-neren van de gemeente Zevenaar.

Het college is dan ook volledig verantwoordelijk voor dit onaanvaardbare handelen. Op het terrein van personeel en organisatie is al jaren sprake van bestuurlijke onmacht en bestuurlijk falen.

F.B.M. Jansen

1 juli 2009

Brief van 12 mei 2009 waarbij alle afdelingshoofden hun vertrouwen in ge-meentesecretaris Adrie van Kessel opzeggen.

p1

Oprotgesprek van Frank Weijens, Frank Grobben en Sylvia in ’t Hout met oud-collega Frank Jansen.